typologie leren begrijpen
Blog v. Stempvoort
0

Typologie leren begrijpen

Eén van de minst begrepen zaken betreffende de Bijbel is de typologie. Het is ook vaak onbekend. Doordat men het niet begrijpt, raakt men er ook niet bekend mee en al snel is typologie slechts iets voor de vage filosofen en psychologen.

Niet geheel toevallig juist voor deze mensen aangezien Plato (filosoof) en Jung (psycholoog) deze ideeën verwoorden. Ze zaten er overigens niet ver naast. Volgens Plato was alles wat we hier op aarde zien een afspiegeling van wat er in de Hemel is. Alle paarden zijn uitbeeldingen van het ene perfecte idee paard, het archetype paard. Jung kende deze archetypen, maar op iets lager niveau. Volgens hem zijn het rollen die een mens kan vervullen in zijn leven en zitten ze besloten in het oergeheugen van de mensheid en daarmee van ieder individueel mens. Ik schreef al, ze zitten er niet ver naast, Mozes maakte reeds de tabernakel en haar hele toebehoren, ‘naar het Voorbeeld wat hem op de berg getoond was’. (Exodus 25 : 9, 40) Mozes en later ook Salomo (1 Kronieken 28 : 11, 12) zagen het Plan Gods en hoe dit Heilsplan zou vervuld worden door Jezus Christus. (Romeinen 5 : 14) Het maken of uitbeelden van een idee in een voorwerp of een persoon is dus reeds duizenden jaren bekend en door en via Mozes en zijn geschriften onderwezen aan de Oude Grieken, zoals Eusebius schreef in zijn Praeparatio Evangelica.

Duizenden jaren lang zijn deze geschriften door mensen tot op de letter nauwkeurig overgeschreven, tot op de uitvinding van de boekdrukkunst. Deze werd langzaam maar zeker verbeterd tot er sprake was van ‘schrijfmachines’. En hoe noemden we deze dingen meestal? Juist, typemachines! Iedere toets op die machine drukte op een lint met inkt en liet zodoende een afdruk van de betreffende letter op die typemachine achter op het onderliggende papier. Een stempel als het ware. De letters die zo op het papier ‘getypt’ werden, waren dus het uitgedrukte beeld van die letter op die toets en soms kun je ze ook inderdaad op de achterkant van het papier voelen. Dit is fysiek wat typen doet. Het duidt ook aardig wat een type is en het is dus ook niet te verwarren met een symbool. In het Nederlands kennen we type nog in ‘dat is typisch’, iemand doet iets wat kenmerkend voor hem is, we zeggen dan: “Dat is typisch díe persoon!”

Jozef was bijvoorbeeld een type van Jezus Christus. Jozef werd door zijn broers net zo min geliefd als Jezus later door zijn broers, de Joden. Jozef werd door Juda verkocht aan buitenlanders, Jezus door Judas. Jozef werd in de droge put gegooid, zoals Jezus in het graf werd gelegd. Een graf is in wezen een droge put. Een droge put is letterlijk een graf wanneer je er lang genoeg in zit, maar dit lijkt me voldoende onderbouwing. Jozef werd koning nadat hij jarenlang in de gevangenis gezeten had, na vernedering kwam verhoging en gaf hij leven (brood) aan zijn volk. Jezus deed precies hetzelfde.

Wanneer we typologie leren begrijpen en toepassen, dan gaat de Bijbel nog meer tot ons spreken. Niet langer is het een boek vol goede, mooie of interessante verhalen of een verzameling voorbeelden van hoe we met elkaar om zouden moeten/kunnen gaan. Of inspiratie voor momenten dat we even niet weten wat we moeten doen en dan terug denken aan Bijbelse figuren om een voorbeeld aan hen te nemen, zoals in veel kinderbijbels en kinderliedjes wel gepropageerd wordt, nee, als wij typologie leren verstaan, begrijpen en toepassen, dan begrijpen wij zoveel meer van Gods Plan en onze plaats daarin.

Ter illustratie, Elia aan de beek Krith en later bij de weduwe van Zarfath. Elia had tegen koning Achab gezegd dat het niet zou regenen, omdat Achab afgoden diende, net als zijn vader Omri. De Bijbel is zeer negatief over deze vader en zoon en hun heerschappij. Gek genoeg is men in de archeologie en historie (bijvoorbeeld de New World Encyclopedia) veel positiever over hen, ‘Israël ging eindelijk met zijn tijd mee in de vaart der volken en begon zich in de internationale politiek te maken en ook Cultureel, Religieus, Economisch en Politiek begon het een rol te spelen op het wereldtoneel. Ja, dan weet je dat het goed fout zit met je land, maar dat even terzijde. Elia gaf de boodschap van de Heer: “Doordat je mij niet dient, geef Ik geen regen” en vertrok naar het Oosten, waar de zon opgaat, waar het Licht vandaan komt en hij zat bij de beek Krith. Daar werd hij gevoed door raven, zwarte vogels die geassocieerd worden met de dood. (1 Koningen 16:30-33; 17:1-6)

Typologisch gezien, spreekt dit ons over wederopstanding, nieuw leven uit de dood en tegelijkertijd over onze huidige tijd. God verbergt Zich, het regent niet, de mensheid merkt niets van God, maar doordat het niet regent, doordat God geen regen stuurt, komt er hongersnood en dreigt men te sterven. Elia als knecht van God, als gelovige, weet waar water, leven te vinden is en zit dus bij de beek. Daar leeft hij, want daar krijgt hij brood en vlees te eten door raven, leven dus uit de dood.

Wanneer wij de geschiedenis van Elia verder lezen, komen we dit later nog een keer tegen bij de weduwe van Zarfath. Ethisch kun je hier weinig mee; het haalt je complete verhaal over normen en waarden onderuit. Wellicht dat het daarom ook niet populair was in de kerk waar ik vroeger naar toe ging. Jezus was niet populair in zijn tijd, noch in zijn eigen land. Bijbelgetrouwe Christenen zijn vandaag de dag ook niet populair, liever heeft men de humanisten, antroposofen of andere ‘verlichte geesten’. Jezus genas niet alle zieken, hij ging niet iedere maatschappelijke misstand verbeteren en ook kaartte hij niet allerlei sociale onrechtvaardigheden aan.

En Hij zeide: Voorwaar Ik zeg u, dat geen profeet aangenaam is in zijn vaderland. Maar Ik zeg u in der waarheid: Er waren vele weduwen in Israël in de dagen van Elias, toen de hemel drie jaren en zes maanden gesloten was, zodat er grote hongersnood werd over het gehele land. En tot geen van haar werd Elias gezonden, dan naar Sarepta Sidonis, tot een vrouw, die weduwe was. En er waren vele melaatsen in Israël, ten tijde van den profeet Elisa; en geen van hen werd gereinigd, dan Naäman, de Syriër. En zij werden allen in de synagoge met toorn vervuld, als zij dit hoorden. (Lukas 4 : 24-28)

Indien wij typologie niet verstaan, begrijpen wij een zeer groot deel van onze Bijbel niet, dit leren zien is moeilijk en soms weleens pijnlijk, ja, dat weet ik. Tanden krijgen is ook moeilijk en pijnlijk, maar wel noodzakelijk om ons voedsel te kauwen. Het is nodig om te leren nadenken, om te kauwen. Blijf niet bij de melk, maar leer vast voedsel te verteren, leer typologie te verstaan. Dan leer je de hemelse dingen begrijpen die de Bijbel ons overvloedig illustreert. Hierover praten maakt je niet populair, je zult je bij tijd en wijle een roepende in de woestijn voelen. Net als bijvoorbeeld Johannes de Doper of Elia.

Of weet gij niet, wat de Schrift zegt van Elia, hoe hij God aanspreekt tegen Israël, zeggende: Heere! zij hebben Uw profeten gedood, en Uw altaren omgeworpen; en ik ben alleen overgebleven en zij zoeken mijn ziel. Maar wat zegt tot hem het Goddelijk antwoord? Ik heb Mijzelven nog zeven duizend mannen overgelaten, die de knie voor het beeld van Baäl niet gebogen hebben. Alzo is er dan ook in dezen tegenwoordigen tijd een overblijfsel geworden, naar de verkiezing der genade. (Romeinen 11 : 2-5)


Typologie leren begrijpen

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *